Maagzuurklachten: Het belang van balans in maagzuur

In mijn praktijk zie ik veel cliënten die last hebben van maagzuur. Ze ervaren klachten zoals brandend maagzuur of oprispingen. Symptomen worden dan vaak onderdrukt door het nemen van een maagzuurremmer, maar is dat nu de juiste keuze? Vaak worden de klachten geassocieerd met een overproductie van maagzuur. Echter, wat over het hoofd wordt gezien, is het feit dat een tekort aan maagzuur ook tot deze klachten kan leiden. In deze blog zal ik dieper ingaan op de oorzaken, gevolgen en omgang met een maagzuurtekort.

(Brandend) Maagzuur

Maagzuur, of maagsap, wordt aangemaakt in de maagwand door speciale cellen genaamd pariëtale cellen. De belangrijkste componenten van maagzuur zijn water, zoutzuur (HCl) en spijsverteringsenzymen, zoals pepsine. Maagzuur zorgt ervoor dat (1) het spijsverteringsenzym pepsine geactiveerd wordt, wat een cruciale rol speelt in de afbraak van eiwitten in voedsel; (2) desinfectie, door het lage PH-niveau worden bacteriën en micro-organismen gedood; (3) activering van andere spijsverteringsprocessen zoals bijvoorbeeld de opname van calcium, ijzer en vertering van koolhydraten en vetten.

Hoewel maagzuur essentieel is voor de spijsvertering, kan een overproductie of tekort leiden tot problemen. Vaak worden klachten van brandend maagzuur gelinkt aan een teveel aan maagzuur maar meestal is brandend maagzuur juist een symptoom van een tekort aan maagzuur. Doordat er te weinig maagzuur wordt aangemaakt blijft de vertering van eiwitten achter en gaat voedsel gisten en rotten wat gasvorming en druk in de maag veroorzaakt.

Oorzaken van maagzuurtekort

• Leeftijd:
  Naarmate we ouder worden, neemt de productie van maagzuur af. Dit kan leiden tot een verminderde spijsvertering en een verhoogd risico op maagzuurklachten. Het is belangrijk voor oudere volwassenen om zich bewust te zijn van deze veranderingen en indien nodig maatregelen te nemen om een gezonde maagzuurproductie te ondersteunen.

• Ongezonde eetgewoonten:
  Ook onze levensstijl speelt een cruciale rol bij het beheersen van maagzuurklachten. Ongezonde eetgewoonten, zoals overmatig gebruik van vette of sterk gekruide voedingsmiddelen, evenals roken en overmatig alcoholgebruik, kunnen het risico op maagzuurklachten vergroten.

• Suikerrijke voeding:
  Het eten van veel suikerrijke voeding verstoren de balans van bacteriën in de maag. Tevens is voor de opname van suiker insuline nodig, wat aangemaakt wordt in de alvleesklier. Als de alvleesklier de hele dat te druk bezig is met de aanmaak van insuline om bloedsuikerlevels in het bloed te stabiliseren, heeft de alvleesklier geen energie voor de aanmaak van bicarbonaat.

• Stress:
  Een andere belangrijke oorzaak in is stress. Stress activeert het sympathisch zenuwstelsel waar voedsel verteren geen onderdeel van uitmaakt. Het eten van voedsel kost namelijk veel energie, en die energie wordt bewaard voor een vlucht- of vechtreactie op mogelijk ‘gevaar’. Chronische stress en angst kunnen derhalve de spijsvertering beïnvloeden en de productie van maagzuur verminderen.

• Medicatie
  Gebruik van bepaalde medicatie kan invloed hebben op de maagzuurproductie. Ook langdurig gebruik van maagzuurremmers kan een negatief effect hebben op de maagzuurproductie.

• Helicobacter pylori-infectie
  Deze bacteriële infectie kan de slijmlaag van de maag aantasten en de activiteit van de pariëtale cellen verminderen, wat resulteert in een lager gehalte aan maagzuur.

Invloed en gevolgen van maagzuurtekort

Een tekort aan maagzuur kan diverse gevolgen hebben voor de gezondheid, zoals;

1. Minder efficiënte spijsvertering
   Een tekort aan maagzuur belemmert de afbraak van eiwitten. Dit komt omdat maagzuur nodig is voor de activering van het eiwitsplitsend enzym pepsine.Tevens leidt onvoldoende vertering van voedsel tot voedingstekorten, omdat essentiële voedingsstoffen zoals ijzer, calcium, vitamine B12 die voor een optimale absorptie afhankelijk zijn van een zure omgeving niet goed worden geabsorbeerd (Kresser et al., 2018).

2. Maag-darmklachten
   Maagzuur draagt bij aan een gezonde maag en darmfunctie door het reguleren van peristaltiek (de bewegingen van spieren in het spijsverteringskanaal. Tevens leidt een maagzuurtekort tot klachten zoals een opgeblazen gevoel, gasvorming en constipatie (Wright et al., 2001)

3. Verhoogd risico op infectie
   Maagzuur fungeert als een barrière tegen bacteriën en andere micro-organismen die via het voedsel worden ingenomen. Een tekort aan maagzuur kan het risico op infectie in het maag-darmkanaal verhogen (Beil & Birkholz, 2007).

Wat kan ik doen bij een maagzuur tekort?

De gewenste interventies wisselen per persoon en is afhankelijk van diverse factoren. Al mag al bestaan interventies uit;

1. Aanpassingen in voeding zoals het eten van kleinere porties, vermijden van geraffineerde producten of het eten van voedingsmiddelen die maagzuurproductie stimuleren.

2. In sommige gevallen kan het nodig zijn om maagzuurverhogende medicatie te nemen, zoals betaine hydrocholide die zoutzuur bevatten.

3. Gebruik van spijsverteringsenzymen zoals pepsine

4. Aanpak en behandeling van onderliggende oorzaak zoals een helicobacter pylorie infectie.

5. Als er sprake is van een verminderde opname van vitamine B12 als gevolg van maagzuurtekort, kan vitamine B12-suppletie nodig zijn.

Wil jij weten of jouw klachten te relateren zijn aan een maagzuurtekort? Wil je jouw spijsvertering optimaliseren? Plan dan via de afspraken button een afspraak bij me in!

Deel nu: